Niels Henrik David Bohr, (7 Ekim 1885-18 Kasım 1962) atomik yapıları ve nicem teorisini anlamaya yardımcı çalışmalarıyla 1922 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmış Danimarkalı fizikçidir.
Bohr, aynı zamanda bir filozof ve bilimsel araştırmalar için öncü rol oynayan bir bilim insanıdır.
1999'un sonlarında 100 ileri gelen fizikçiyle gerçekleştirilen milenyum oylamasında Niels Bohr, tüm zamanların en iyi fizikçileri arasında Einstein Newton ve Maxwell'den sonra 4. sırayı almıştır.
Bohr elektronların enerji seviyelerinin kesikli olduğunu ve çekirdeğin etrafındaki yörüngelerin kesintili alanları içinde döndüklerini 'bir enerji seviyesinden (yörünge) başkasına geçebilme durumu dışında Güneş'in etrafındaki gezegenlerin hareketi gibi- belirttiği Bohr Atom Modeli'ni geliştirdi. Bohr atom modelinin yerini başka modeller almış olmasına rağmen, bu modelin temel prensipleri hâlâ geçerlidir. Bohr bütünleyicilik ilkesini şöyle açıklar: öğeler çelişkili özellikleri açısından ayrılıp değerlendirilebilir, parçacıkların dalga veya bir akıntı gibi davranması gibi. Bütünleyicilik kavramı Bohr'un hem bilim hem felsefe düşüncelerinde hâkim olan bir kavram olmuştur.
Niels Bohr 1920 yılında Kopenhag Üniversitesi'nde bugün Niels Bohr Enstitüsü olarak bilinen Teorik Fizik Enstitüsü'nü kurdu. Bohr aralarında Hans Kramers, Oskar Klein, George de Hevesy ve Werner Heisenberg gibi bilim insanlarının da bulunduğu birçok bilim insanına hocalık yaptı ve birlikte çalıştı. Bohr yeni bir keşfedildiği yer olan Kopenhag'ın Latince ismi olan hafnium adını alan zirkonyum benzeri bir elementin varlığını tahmin etti. Bu elemente daha sonra Bohriyum ismi verildi.
Bohr 1930'lar boyunca, Nazizmden kaçan mültecilere yardım etti. Danimarka'nın Almanya tarafından işgalinden sonra Almanya nükleer enerji projesinin başkanı olan Heisenberg ile bir toplantı yaptı.1943 Eylül'ünde, Bohr Almanlar tarafından yakalanmak üzereydi ve İsviçre'ye kaçtı. İsviçre'den, İngiliz Tüp Alayları nükleer silahlar projesine katıldığı ve Manhattan Projesi için İngiliz heyetinin bir üyesi olduğu Britanya'ya uçtu. Savaştan sonra, Bohr nükleer enerji üzerinde uluslararası işbirliği için bir çağrı yaptı. CERN ve Danimarka Atom Enerjisi Komisyonu Risø Araştırma Kurumu'nun kuruluşlarında bulundu ve 1957 yılında İskandinav Teorik Fizik Enstitüsü'nün ilk başkanı oldu.
Bohr ve felsefe
Bohr 19. yüzyıl Danimarkalı Hristiyan varoluşçu filozoflardan Soren Kierkegaard'ı okudu. Richard Rhodes "Atom Bombası Yapımı"nda Bohr'un Hoffding aracılığıyla Kierkegaard'dan etkilendiğini belirtti. Bohr ile Kiekegaard arasında anlaşmazlık daha çok Bohr'un ateizminden kaynaklandı. 1909 yılında, Bohr erkek kardeşine Kierkegaard'ın "Yaşam Yolunun Basamakları" çalışmasını hediye olarak gönderdi. Bohr kapalı bir zarf içinde "Bu eve göndermek zorunda olduğum tek şey, fakat bundan daha iyi bir şeyi bulmanın kolay olduğunu düşünmüyorum. Hatta hayatımda okuduğum en hoş şeylerden biri." İfadelerini kullandı. Bohr Kierkegaard'ın dilinden ve edebi tarzından hoşlandı fakat Kierkegaard'ın felsefesiyle bazı anlaşmazlıkları vardı. Kierkegaard'ın Bohr'u felsefe ve bilim üstüne etkilemesi üzerine bazı tartışmalar vardı. David Favrholdt, Bohr'un itibari değer üstüne Kierkegaard ile oluşan anlaşmazlıklara baktığımızda Kierkegaard'ın Bohr'un çalışmaları üstüne az seviyede etkileri olduğunu belirtirken, Jan Faye bir teorinin içeriği ile problemler yaşanırken onun genel terimlerini ve yapısını kabul edebileceğimizi belirtir.
Mirası
Bohr yaşamı boyunca birçok şeref madalyası ve ödül elde etti. Nobel Fizik Ödülü'nün yanı sıra 1921 yılında Hughes Madalyası, 1923 yılında Mateucci Madalyası, 1926 yılında Franklin Madalyası, 1938 yılında Copley Madalyası, 1947 yılında Fil Nişanı, 1957 yılında Barış Ödülü için Atomlar ödülünü ve 1961 yılında Sonning ödülünü aldı.
21 Kasım 1963'te Danimarka'da, Bohr'un atom modelinin 50. yılı şerefine, herhangi iki hidrojen atomunun enerji seviyeleri arasındaki farkını gösteren h\nu = \epsilon_{2} - \epsilon_{1}\, formülüyle birlikte özel bir posta pulu basıldı.
Birçok ülke Bohr'un bulunduğu posta pullarını tedavüle çıkardı. 1997 yılında Danimarka Ulusal Bankası Bohr'un bir pipo ile olan portresinin olduğu 500 kronluk banknotları tedavüle sürdü. Bir asteroid ölümünden sonra 3948 Bohr olarak isimlendirildi ve 107 atom numarası olan element, Bohriyum olarak isimlendirildi.
Önemli : "Niels Bohr" hayatı ve sözleri hakkında hazırlanan bu sayfada bir hata olduğunu düşünüyorsanız veya düzenleme istiyorsanız, geri bildirimde bulunabilirsiniz..
Teşekkür ederiz. demlisozler.com
Bu içerik 2670 görüntüleme aldı.
Bu içeriğe ilk yorumu siz bırakın!
