Johann Christoph Friedrich von Schiller: (10 Kasım 1759, Marbach am Neckar - 9 Mayıs 1805, Weimar), 1802 yılında soyluluk unvanı alan Schiller; şair, filozof, tarihçi ve en önemli Alman dram yazarıdır. Yazdığı çoğu tiyatro eseri Alman tiyatrosunda başyapıt niteliğindedir. Schiller doğa tasvirli şiirlerin şairi olarak da gayet başarılı olmuştur, ancak asıl alanı düşünsel/didaktik şiirdir, çoğu yazara ilham olmuştur ve dramatik şiirleri en sevilen Alman balatları arasındadır.

Schiller; Wieland, Herder ve Goethe ile Weimar Klasiğinin en önemli dört yazarından biridir.

Friedrich Schiller; memur ve cerrah olan Johann Caspar Schiller ve Elisabeth Dorothea Schiller'in ikinci çocuğu olarak Marbach am Neckar'da dünyaya geldi. Schiller 5 kız kardeşinin arasındaki tek erkek çocuktu. Babasının reklâm memuru olması dolayısıyla ailesi 1763'te Lorch'a taşınmak zorunda kaldı. Kısa bir süre sonra 1766'da kız kardeşi Luise'nin doğmasıyla ailesi Ludwigsburg'a taşındı. Aynı yıl Schiller orada Latin okuluna başladı. Daha o zamanlardan 'Absalon' ve 'Hıristiyanlar' adlı tiyatro oyunlarını kaleme almaya başlamıştı.

Ailesinin baskıları ve istekleri üzerine Schiller 1773 yılında Karlsschule askeri akademisine gitmek zorunda kaldı. Sonraları hukuk eğitimi almaya başladı. Yatılı öğrenciler sıkı bir şekilde askeri eğitim alıyorlardı ve Schiller 2 defa katı bir şekilde cezalandırıldı.

Akademi 1775 yılında Solidute şatosundan Stuttgart'ın içine taşındı. Schiller eğitim aldığı bölümü değiştirerek, tıp bölümüne geçiş yaptı. Bu süre zarfında coşkucu şairlerin eserleri ve Klopstock'un şiirleri Schiller'in ilgisini çekti. Aynı yıl içinde Schiller 'Der Student von Nassau' dramını kaleme aldı. 1776 yılında ilk defa 'Der Abend' şiiri basıldı. Schiller Plutarch'ın, Shakespeare'in, Voltaire'in, Rousseau'nun ve Goethe'nin eserlerini inceledi. Ayrıca 1776 yılında özgürlükçü tiyatro eseri 'Haydutlar'ı yazmaya başladı. 1779 yılında ilk tıp sınavını verdi ve askeri tıptan istifasını istedi. Fakat bu ancak 1780 yılında yaptığı 'İnsanın vahşi doğası ve ruhu ile ilişkisi üzerine deney' adlı doktora tezini bitirmesine kadar sürdü.

1781 yılında Schiller tiyatro eseri Haydutlar(Die Räuber)'ı bitirdi ve isimsiz olarak yayımladı.'Die Räuber', Schiller'in kaleme aldığı en önemli drama eseridir. İlk olarak sahne eseri olarak tasarlanmamış olan eser, 5 perdede ve her perde 2 ya da 5 sahneye bölünerek sunuldu. 'Sturm und Drang' döneminin ruhunu taşıyan eserin prömiyeri, 13 Ocak 1782 tarihinde, yayımcısının adıyla, Manheim Tiyatrosu'nda, Wolfgang Heribert von Dalbergs yönetiminde yapıldı. Özellikle bu eserden etkilenen genç kitlede coşku daha fazlaydı. Kraliyetin yasaklamasına rağmen Schiller arkadaşı Andreas Streicher ile prömiyerde yer aldı. Bu yüzden dük Karl Eugen itaatsiz şairi 14 günlüğüne cezaevine attı ve bu eserin devamını, komedileri ve buna benzer şeyleri yazmasını yasakladı. Özgür ruha sahip gençler ileriki zamanlarda çok sayıda 'Haydutlar Çetesi' oluşturdu.

19. yüzyılın ilk çeyreğine kadar haydut çeteleri ve kanunsuzlar Almanya'da alışıldık bir durum değildi. Edebiyat tarihçilerine göre, bu eser en ünlü çete elebaşı Nikol List'in oluşmasında büyük rol oynamıştır.

Bu eserin asıl çıkma noktası Karl ve Franz Moor kardeşleri arasında var olan çatışmadır. Bir tarafta entelektüel, özgürlüğü seven ve babası tarafından çok sevilen Haydut Karl, öteki tarafta ise duygusuz, menfaatçi, sevgi yoksunluğundan acı çeken, Karl'ı kıskanan ve babasının mirasına konmak isteyen Franz.

Schiller'in bu eserinde sunduğu ana fikir kanun ve özgürlük arasındaki çatışmanın tasavvurudur. Ayrıca eserin konusu 'Amaç araçları meşru kılar!' atasözünün de aksini iddia etmektedir.

Giuseppe Verdi'nin aynı isimli opera eseri, Schiller'in dramına dayanır.

22 Eylül'ü 23'e bağlayan gecede Schiller, arkadaşı Andreas Streicher ile Stuttgart'tan kaçtı ve yeniden Mannheim'a 'yeni dramı 'Fiesco'nun Genua'ya yemini'ni' yazacağı yere- gitti. Bunun ardından Frankfurt am Main, Oggersheim ve Bauerbach (Thüringen) seyahatlerine çıktı. Schiller'in arkadaşı Streicher '1782'den 1785'e kadar Schiller'in Stuttgart'tan kaçışı ve Mannheim'a ikameti' adlı kitabında kaçışı anlattı. 1782 yılında çoğu Schiller'e ait olan '1782 yılı antolojisi' kitabı basıldı.

Bir gazete Schiller'in ölümünden birkaç ay önce, öldüğü yalan haberini yayımladı. 1805'in Şubat ayında hastalığı daha da ağırlaşmaya başladı ve 1 Mayıs'ta Goethe ile son defa tiyatro yolunda buluştular. Ölümünden kısa bir süre önce Schiller, Jean Racine'nin klasik trajedisi 'Phédre'nin'(1677) çevirisini tamamladı.

Schiller 9 Mayıs'ta tüberküloz teşhisiyle akciğer iltihaplanması yüzünden Weimar'da hayatını kaybetti. Otopsi raporuna göre Schiller'in sol akciğer kanadı tamamen tahrip olmuştu. Böbrekleri de iflas etmişti. Kalp kasları küçülmüştü ve dalak ve safra kesesi kötü bir biçimde büyümüştü.

Ardından Schiller Jacobsfriedhof Weimar'a gömüldü. Ancak gerçek mezarının yeri ile ilgili yoğun bir tartışma ile birlikte 1826 yılında mezarı açılıp kontrol edilmesiyle, orada gömülü olanın Schiller olmadığı yönünde karar verildi. Bu araştırmaların devamında bulunan mezarı, düşes Anna Amalia Kütüphanesinin bahçesine getirildi. 1826 yılının sonbaharında Goethe oradan, kafatasını ödünç aldı. Bunu sadece Wilhelm von Humboldt biliyordu. Goethe, Schiller'in kafatasına bakıp 'Schiller'in Kafatasını İncelerken' şiirini yazmıştı. Kemikleri 16 Aralık 1827 yılında Weimar mezarlığına götürüldü, ardından Goethe öldükten sonra, o da aynı mezarlığa gömüldü.

İçeriğe Yorum Yapın

Friedrich Schiller