Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal, Türk arkeolog.

Çocukluğu

1911 yılında annesinin ailesinin Filistin'deki çiftliğinin bulunduğu Hayfa yakınlarındaki köyü Tulkarem'de doğdu (Tulkarem aynı zamanda sonradan arkeoloji dünyasında büyük önem kazanacak antik Caesareia kentinin kalıntılarının bulunduğu yerdir). Osmanlı'nın Hersek vilayetine müftüler ve yöneticiler yetiştirmiş köklü bir aile olan Rizvanbegovic ailesinden gelen babası başkentte doğmuş görünmesini yeğlediği için nüfusuna İstanbul yazdırmıştır. Akurgal 2 yaşındayken ailesi İstanbul'a dönmüş, bir süre Adapazarı'nın Akyazı ilçesindeki çiftliklerinde kalmışlardır. 6 yaşından itibaren halasının eski Hersek müftüsü olan ve Darülfünun 'da Arap edebiyatı müderrisliği yapan kocası Cabizade Ali Fehmi Efendi'nin evinde kalmaya başlamış ve ilk eğitimini burada almıştır.


Eğitimi

1931'de İstanbul Erkek Lisesi'ni bitirdi. Devlet sınavını kazanarak Almanya'da arkeoloji öğrenimi gördü.1934 yılında Soyadı Kanunu çıkınca, babasının isteği üzerine, bir Sümer kralının adı olan ve Sümerce'de a-'baba, su' kur- 'ülke' ve gal-'büyük' kelimelerinin yan yana gelmesinden oluşan Akurgal soyadını aldı. A-KUR-GAL Türkçeye tercüme edilmek istenirse: "Büyük su ülkesi" anlamına gelmektedir.

1957 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde ordinaryüs profesör oldu.


Arkeolojik çalışmaları

Ege'de Foça (Phokaia), Çandarlı (Pitane), Çeşme - Ildırı Erytrai ve Smyrna/Bayraklı-Tepekule Höyüğü) antik kentlerini ortaya çıkarmıştır. Ölümüne dek uzun süre Bayraklı -Eski İzmir kazılarını yürüttü. Eski Yunan, Hitit - Hatti ve eski Anadolu Uygarlıkları üzerine çeşitli dillerde sayısız eseri yayınlanmıştır. Türkiye İnsan Hakları Kurumu Vakfı (TİHAK) kurucu üyesiydi.

Çalışmaları, kendisi de bir uzman arkeolog olan ve sağlığında en yakın asistanlığını yürüten eşi Meral Akurgal tarafından sürdürülmekteydi. Akurgal, Türkiye'de arkeoloji bölümlerinde akademik olarak görev yapmış ve yapmakta olan birçok arkeoloğun hocasıdır. Bu yüzden "Hocaların Hocası" olarak anılır.

Akurgal, Avrupa'da yedi akademiye üyedir ve dünyadaki pek çok bilim kuruluşunun şeref üyesidir.

Akurgal, 2002 yılında İzmir'de öldü. Ordinaryüs Prof. Ekrem Akurgal'ın 30 yılını verdiği Smyrna kazısına gömülme isteği yerine getirilmedi.


Ödülleri

1981 Federal Almanya Goethe Madalyası
1981 Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü
1986 İtalya Premio Internazionale "I Cavalli d'Oro di San Marco"


Fahri Doktoraları

1961 Bordeaux Üniversitesi Fahri Doktoru
1989 Atina Üniversitesi Fahri Doktoru
1990 Lecce Üniversitesi Fahri Doktoru
1990 Anadolu Üniversitesi Fahri Doktoru


Başlıca Eserleri

Griechische Reliefs aus Lykien, 1942('Likya'dakiYunan Kabartmaları'); Remarques sty-listiques sur les reliefs de Malatya, 1946 ('Malatya'daki Kabartmaların Üsluplarına İlişkin Düşünceler'); Spaethet-hitische Bildkunst, 1949 ('Geç Hitit Resim Sanatı'); Zwei Reliefs aus Sinope, 1955 ('Sinop'tan İki Kabartma'); Die Kunst Anatoliens, 1961 ('Anadolu Sanatı'); Orient und Okzident, 1966 ('Doğu ve Batı'); Treasures of Turkey, 1966 ('Türkiye Hâzineleri'); Ancient Civilizations and Ruins of Turkey, 1969 ('Türkiye'de Eski Uygarlıklar ve Harabeler'); Eski İzmir I Yerleşme Katları ve Athena Tapmağı, 1983.

İçeriğe Yorum Yapın

Ekrem Akurgal