İngiliz, düşünür. Bencilliğin kamusal yarar sağladığını savunmuştur.

Kasım 1670'te Rotterdam'da doğdu, 21 Ocak 1733'te Hackney'de öldü. Hollanda'da yaşayan Fransız kökenli bir ailedendir. Rotterdam'daki Erasmus Okulu'ndan sonra Leyden Üniversitesi'ni tıp ve felsefe okuyarak bitirdi. 1691'de tıp alanında doktor sanını kazandı. Kısa süre sonra İngiltere'ye yerleşti ve doktor olarak çalışmaya başladı.

Mandeville, bencilliğin genel iyiliğe özgecilikten daha olumlu katkıda bulunduğunu öne sürmüştür. Bu bağlamda Hobbes'un bencil görüşlerini geliştirenler arasında sayılır. The Fable of the Bees ('Arı Masalı') adlı yapıtında, bir kovanın öyküsünü anlatır. Buradaki arılar tutkulu, kendini beğenmiş, lükse, tüketime düşkündür. Aralanndaki ilişkilerde doğruluğu temel almazlar. Dışarıdan bakıldığında, kovanın durumu imrenilecek gibidir. Kovan, gelişmişlik, bolluk ve güçlülük içinde yüzmektedir. Bir gün Tanrı bu anların ahlakını değiştirir. Onları ahlakçıların istediği değerlerle donatır. Artık hepsi azla yetinir, namuslu ve alçak gönüllü davranır. Saldırganlık unutulur, alışverişte doğruluk temel yapılır. Bunun sonucu ise türkünün yoksulluğu olur. Mandeville bu öyküyle ahlakçılara dünyanın gerçeklerini göstermeyi amaçlar. Özellikle Shaftesbury'ye karşı çıkarak, bencilliğin insan için doğal bir nitelik olduğunu, ahlak ile mutluluğun bir araya gelmediğini göstermeye çalışmıştır.

Mandeville özgür ticaretin önemine değinirken, bir devletin başka bir devletten mal alabilmesinin kendi malını satmasına bağlı olduğunu vurgular. Sınırlanan ticaret ise işsizliğe yol açar ve gelişmeyi önler. Eğer amaç mutluluk, bolluk ve gelişme ise, yöneticilerin halka iş bulması gerekir. İş yaratmak içinse, temel gereksinim mallarını üretmekle yetinil-memeli, lüks mallar üretilmeli, tüketime hız verilmelidir.

Mandeville'e göre yoksullar eğitilmemelidir. Çünkü bilgi, istekleri çoğaltır. Oysa az bilen insanlar azla yetinebilir ve istekleri de daha kolaylıkla karşılanabilir.

kaynak: filozof

İçeriğe Yorum Yapın

Bernard Mandeville