Jonson Ben, (gerçek ismi Benjamin Jonson), 17. yüzyıl İngiliz oyun yazarı, şair, oyuncu ve eleştirmen.

İngiltere'nin ikinci büyük tiyatro adamı (Shakespeare'dan sonra) olarak kabul edilir. Yaşamının İngiltere'de oyuncu ve yazar olarak adını duyurana kadarki bölümü hakkında pek fazla bir şey bilinmemektedir. 1598 yılında Every man in his humour adlı komedisi William Shakespeare'in kurduğu tiyatro topluluğu tarafından oynanmıştır. Shakespeare ile Jonson özel yaşamlarında da birbirlerinin yakın arkadaşlarındandır.

1604 yılında I. James tarafından saraya çağrılmış bu işte 20 yılını harcamıştır, artık sarayda gözden düşünce yeni komediler yazmaya karar vermişse de eski gücünü yitirdiğini farketmiştir. Hayatının bir kısmına 2011 yapımı Anonymous filminde değinilmiştir.


Yazarlığının niteliği

Çağının en başarılı yergi oyunlarını yazan Jonson, lirik şiirleri ve eleştiri alanındaki yapıtlarıyla da ün yapmıştır. Yeni yeni gelişmeye başlayan kapitalist düzenin para düşkünü, iki yüzlü temsilcilerini, öncüsü olduğu tipler komedyası türündeki oyunlarında acımasızca eleştirmiş, yaşadığı çağın gerçek bir temsilcisi olduğu kadar, koyu bir gelenekçilikten de vazgeçmemiştir. Latin edebiyatını özümleyerek benimsediği Roma kültürünü, Ingiliz toplumunun geleneksel erdemleriyle uzlaştıran ahlakçı bir yazardır. Sanat ve edebiyat alanında kurallara bağlılığı, bu konuları kendisi kadar bilmeyen çağdaşlarını, bu arada Shakes-peare'i, korkusuzca eleştirmesine yol açmış, ancak kendi yapıtlarıyla hiçbir zaman birtakım dar kalıpların kölesi olmadığını da kanıtlamıştır. Lirik şiir türündeki yapıtlarının kendisinden sonraki dönemi büyük ölçüde etkilediği bir gerçektir. Bu şiirlerinde, çağının aşk şairlerinin duygu aşırılığına düşmediği gibi, metafizik şairlerin düşünsel karmaşıklığından da kaçınmasını bilmiştir. Bu yönüyle, kendine usta seçtiği Latin şairlerinin, özellikle de Catullus'un başarılı bir öğrencisi sayılır.
kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

Bazı eserleri:
Every Man in His Humour, 1598, ('Herkes Kendi Havasında'); Every Man out of His Humour, 1599, ('Herkes Bir Başka Havada'); Cynthia's Revels, 1600, ('Cynthia'nın Şenlikleri'); The Poetaster, 1601, ('Şair Taslağı'); Sejanus, 1603, ('Sejanus'); East-ıvard Hol (G.Chapman ve J.Marston ile), 1605, ('Haydi Doğuya!'); Volpone or The Fox, 1605-1606, (Volpone); Epicoene, or The Silent Women, 1609, ('Epicoeneyada Sessiz Kadınlar'); The Âlchemist, 1610, ('Simyacı'); Bartholomesv Fair, 1614, ('Bartholomeus Panayırı'); The Devil is an Ass, 1616, ('Şeytan Bir Eşektir'); Timber: or Discoveries made upon Men and Matter, 1640, ('Kereste: ya da insanlar ve Madde ile ilgili Buluşlar').

İçeriğe Yorum Yapın

Ben Jonson