August Krogh (1874-1949) Danimarkalı fizyoloji ve zooloji bilgini. Solunum fizyolojisi ve deniz biyolojisi alanındaki araştırmalarının yanı sıra, özellikle kılcal damarların denetim mekanizmasına ilişkin çalışmalarıyla tanınır.
Schack August Steenberg Krogh 15 Kasım 1874'te Grenaa'da doğdu, 13 Eylül 1949'da Kopenhag'da öldü. Kopenhag Universitesi'nde, ünlü fizikçi Niels Bohr'un babası olan Christian Bohr'un (1855-1911) fizyoloji derslerini izledi ve 1899'da zooloji öğrenimini tamamlayınca, aynı üniversitede Bohr'un laboratuvar asistanlığına getirildi. Solunum fizyolojisi alanındaki çalışmalarıyla tanınan Bohr'un etkisiyle bu konuya ilgi duyan Krogh, 1903'te, kurbağalardaki deri ve akciğer solunumuna ilişkin teziyle doktora derecesini, 1906'da akciğerlerdeki gaz alışverişine ilişkin çalışmasıyla Viyana Bilimler Akademisi'nin ödülünü aldı. 1908'de, Kopenhag Universitesi'nde ilk kez Krogh için bir zoofizyoloji kürsüsü kuruldu ve doçentliğe getirilen Krogh zoofizyoloji derslerini, iki yıl sonra da yeni kurulan Zoofizyoloji Laboratuvarı' mn yöneticiliğini üstlendi. 1916'da zoofizyoloji profesörlüğüne atanan ve Kopenhag Üniversitesi'ndeki öğretim görevini 1945'te emekliye ayrılıncaya değin sürdüren Krogh'un yönetimindeki Zoofizyoloji La-boratuvarı ve 1928'de, Rockefeller Vakfı'nm parasal desteğiyle Kopenhag yakınlarında kurduğu Rockefeller Enstitüsü, o dönemde çeşitli ülkelerden bilim adamlarının ve öğrencilerin toplandığı ünlü bir araştırma merkezi olmuştu.
Birçok üniversitenin onur doktorasıyla ödüllendirilen, çeşitli bilim kuruluşlarının üyeliğine seçilen Krogh, 1922'de Yale Üniversitesi'nde, 1945'te Londra'daki Royal Society'de dizi konferanslar vermiş, kılcal damarlara ilişkin çalışmalarıyla 1920'de Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü'nü kazanmıştır.
Krogh, 1902'de Grönland Adası'nda bir araştırma gezisine çıkarak, kutup yöresi hayvanlarının metabolizmasını incelemişti. 1908'de karısı hekim Maria Krogh ile birlikte çıktıkları ikinci Grönland gezisinde de Eskimolar'ın beslenme düzeniyle metabolizmaları arasındaki ilişkiyi araştırdılar. İlk uzmanlık alanı olan deniz biyolojisine duyduğu ilgiyi yaşamı boyunca yitirmeyen, son yıllarında böceklerin ve kuşların uçuşunu inceleyen Krogh'un biyoloji, fizyoloji ve zoolojinin pek çok alanında değerli araştırmaları olmakla birlikte, özellikle solunum fizyolojisine ve dokuların kanla beslenmesinde kılcal damarların işlevine açıklık getiren çalışmaları bilim tarihinde ayrı bir önem taşır. O dönemin önde gelen fizyologlarından Haldane, yüksek bölgelerde yaşayan kişilerin bu özel koşullara uyum sağlayabilmesi için, akciğerlerdeki küçük hava keseciklerinin (alveollerin) iç çeperlerinden oksijen salgılandığını öne sürmüştü. Kandaki ve hava keseciklerindeki çözünmüş gazların buhar basıncını ölçebilecek derecede duyarlı bir tonometre geliştiren Krogh, 1910'da British Journal of Physiology'de yayımlanan yedi ünlü makalesiyle Haldane'in savını kuşkuya yer bırakmayacak biçimde çürütüyordu. Ölçümlerine ve açıklamasına göre, akciğerlerde oksijenin soğurulup karbondioksitin dışarı atılması yalnızca yayınım (difüzyon) yoluyla gerçekleşiyordu ve akciğerin hava keseciklerindeki kısmi oksijen basıncı kandaki oksijen basıncından daima daha yüksekti; bu basınç farkı da, gazların çeperlerden yayınım yoluyla geçebilmesini sağlıyordu. Çalışmalarını sürdüren Krogh'un, aşırı oksijen gereksiniminde bile, akciğer hava keseciklerinin çeperlerinden yayınımla geçebilecek oksijen miktarının yeterli olduğunu saptaması, solunum fizyolojisini önemli bir yanılgıdan kurtarmıştı.
1915'te, solunumla ilgili araştırmalarının doğal sonucu olarak oksijenin dokulara taşınmasını ve kılcal damarları incelemeye başlayan Krogh, dinlenme halindeki bir kasta belli belirsiz ve ince olan kılcal damarların, kas çalışma durumuna geçtiği anda kalınlaşıp belirginleştiğini gözlemledi. Kurbağada ve çeşitli hayvanlarda mikroskopla yaptığı uzun çalışmalar sonucunda, kılcal damarların genişlemesinin ya da büzülmesinin dokuların kan gereksinimiyle orantılı olduğunu, uyarılan bir kastaki kılcal damarların da sinir sistemi ve hormonlar aracılığıyla uyarılıp genişleyerek kanla dolduğunu açıkladı. Kendisine Nobel Ödülü kazandıran bu değerli çalışmasıyla 20. yy'ın ilk yarısında yetişmiş en büyük fizyoloji bilginlerinden biri olduğunu kanıtlayan Krogh, ABD'de yeni bulunan insülinin Danimarka'da üretilmesine de öncülük etmiştir.
kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
Önemli : "August Krogh" hayatı ve sözleri hakkında hazırlanan bu sayfada bir hata olduğunu düşünüyorsanız veya düzenleme istiyorsanız, geri bildirimde bulunabilirsiniz..
Teşekkür ederiz. demlisozler.com
Bu içerik 1531 görüntüleme aldı.
Bu içeriğe ilk yorumu siz bırakın!
